اغلب اهالی مازندران شهر تنکابن را با نام شهسوار می شناسند، شهسوار در لغت به معنی شاه سوار، شوالیه یا عیار است، که در دوران رضاشاه پهلوی این شهر به عنوان مرکز منطقه تنکابن شناخته شد و پس از انقلاب نام تنکابن بر روی این شهر قرار گرفت.
معرفی شهر تنکابن
تنکابن یا شهسوار یکی از شهرهای استان مازندران در شمال ایران می باشد که گویش مردم آن غالباً تنکابنی و زبان های مازندرانی، و هم چنین گیلکی و فارسی است. در واقع می توان گفت که گویش شهسواری از هر دو زبان مازندرانی و گیلکی تاثیرات فراوانی پذیرفته و در مقابل ویژگی های منحصر به فرد خود را نیز دارد که سبب تمایز ساختاری و واژگانی آن از دو زبان مازندرانی و گیلکی می شود. این شهر در ساحل جنوبی دریای خزر، بین رامسر و چالوس و در 257 کیلومتری شمال تهران قرار دارد و دارای آب و هوای نیمه گرمسیری مرطوب می باشد. سرزمین‌های بلند قله‌گردان و دره دوهزار و همچنین جنگل های انبوه دوهزار و سه هزار در جنوب غربی شهسوار قرار دارند که از تفرجگاه های معروف رشته کوه البرز می باشند.
اغلب اهالی مازندران این شهر را با نام شهسوار می شناسند، شهسوار در لغت به معنی شاه سوار، شوالیه یا عیار است، که در دوران رضاشاه پهلوی این شهر به عنوان مرکز منطقه تنکابن شناخته شد و پس از انقلاب نام تنکابن بر روی این شهر قرار گرفت.
تاریخچه شهر تنکابن
تاریخچه شهر تنکابن حاکی از قدمت سه هزار ساله ی این شهر دارد و در رابطه با تاریخ نام این شهر می توان گفت که شهر تنکابن در طول تاریخ تغییرات نامی بسیاری داشته است، در ابتدا به آن تنکا می گفتند که به عنوان شهری بزرگ و دژ مانند در غرب طبرستان (مازندران)، در ناحیه رویان شناخته می شد (که احتمالاً این نام از نام قلعه تنکا گرفته شده که در این منطقه قرار دارد). پس از آن در زمان زندیان و افشاریان این منطقه به “دِیلَم خاصه” تغییر یافت که در دوره ی حکومت صفویان به آن “فیض” یا “تنکابن” می گفتند. در واقع در سال ۷۸۹ شمسی به دستور امرای گیلان به تنکا حمله شد و قلعه تنکا را آتش زدند، پس از آن شهری در پایین خرابه های شهر ویران شده ساخته شد که به آن پایین تنکا یا تنکابن می گفتند. قابل ذکر است که پسوند بُن به معنی «پایین» می‌باشد که در اسامی مکان های بسیاری در شمال کشور وجود دارد، بنابراین می توان گفت که تنکابن به معنی پایین تنکا یا زیر تنکا است.
البته باید گفت که در رابطه با نام تنکابن، نظریه ی دیگری نیز وجود دارد که تنکابن یا تنک آب بن را به معنای جایی می داند که جلگه ساحلی دریای کاسپین تنک می شود (تنک در زبان معنی اندک و کم دارد). بنابر این نظریه آن قسمت از ساحل دریا که اندک از بن کوه فاصله دارد به عبارت دیگر آن قسمت از ساحل دریا که با پهنای کمی از بن آب ظاهر شده است، “تنک آب بن” یا “تنکابن” نامیده شده است.
علاوه بر این دو نظریه، دلیل دیگری نیز برای فلسفه این نام بیان شده است که می گوید به علت تابستان های شرجی و طاقت فرسای این منطقه و همچنین زمستان های تقریباً سرد و شرایط سخت کشاورزی در این آب و هوا، از واژه ی “تن کاه” به معنای کاهنده جسم و تن، برای تعبیر سختی از تن کاه بن به تنکابن در آمده است.
بر اساس مستندات تاریخی، سلاطین صفوی برای تقویت قوای منطقه تنکابن جهت فتح نهایی گیلان و خاتمه دادن به جنگ و اغتشاشات میان طوایف، اقدام به کوچ عشایر جنگجوی کرمانشاه به تنکابن کردند که از جمله این عشایر ایل شهسواران روزکی بودند. طایفه شهسواران ایل روزکی در مصب رودخانه مرزی و نقاط جلگه ای شهسوار امروزی سکونت یافتند تا مرزبان تنکابن در برابر تهاجمات باشند، بنابراین از آن دوران نام شهسوار بر این منطقه قرار گرفت و نام تنکابن به شهسوار تبدیل شد.
پس از سقوط سلسله قاجاریان، در دوران پهلوی شهر جدیدالتأسیس شهسوار به وجود آمد و نام این شهر به شهسوار تبدیل شد و همانطور که پیش تر گفته شد پس از انقلاب اسلامی، بنا بر سابقه ی تاریخی و نام قبلی تنکابن، نام تاریخی اصلی آن یعنی تنکابن به این شهر بازگشت.
منطقه تنکابن تا قبل از سال ۱۳۰۸ شمسی شامل شهرستان املش تا انتهای شهرستان نوشهر امروزی بود، و به مرور در سال 1308 شمسی رودسر و املش، در سال 1325 شمسی نوشهر، در سال 1364 شمسی رامسر و در سال 1388 عباس آباد از منطقه تنکابن جدا شدند.
مهم ترین و معروف ترین محصول این شهر، پرتقال می باشد که هنوز بر اساس نام سابق شهسوار به پرتقال شهسواری معروف است، از سایر محصولات نیز می توان به کیوی، خرمالو، برنج و چای نیز اشاره کرد.
اقامتگاه بوم گردی جانا یک اقامتگاه حمایت از حیوانات و محیط زیست در استان مازندران، شهر تنکابن، اول جاده دو هزار می باشد که مکانی بسیار زیبا و رویایی برای مهمانان محترم فراهم کرده است. این اقامتگاه دارای 1000متر مربع محوطه و فضای سبز، درختان میوه، گیاهان زینتی خاص و حیوانات اهلی بوده و از جمله جاذبه های گردشگری این منطقه که هر ساله گردشگران زیادی را به سوی خود جذب می کند می توان آبگرم فلکده، دشت دریا سر، قله سیالان، تخت سلیمان، ییلاق نوشا را نام برد.
